جدول تحلیل محتوای کتاب اخلاق پزشکی بر اساس نظریه سیستم ارزشی آلپورت

مقدمه: ارزیابی مداوم منابع درسی دانشگاهی و بازنگری در روش های ارائه آن ها برای کارآمدتر کردن این منابع در پاسخ گویی به نیازهای نسل نو و انتقال ارزش ها به آنان ضروری است. لذا در راستای ضرورت ارزشیابی کتاب های درسی، این پژوهش با هدف بررسی میزان توجه کتاب اخلاق پزشکی (پزشک و ملاحظات اخلاقی) به مؤلفه های ارزشی آلپورت انجام شده است. روش ها: روش مطالعه، تحلیل محتوا و با رویکرد کمی و از نوع مقوله ای بوده است. جامعه پژوهش در این مطالعه، کتاب اخلاق پزشکی (پزشک و ملاحظات اخلاقی) است که در سال 1383 توسط معاونت آموزشی و امور دانشگاهی وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی تدوین و به چاپ رسیده است. در این پژوهش نظریه «سیستم ارزشی آلپورت» مبنای تحلیل قرار گرفته است. در این بررسی واحد تحلیل محتوا جملات است که در متن کتاب به طور مستقیم یا غیرمستقیم (مفهوم آن ها) درباره هر یک از مؤلفه های ارزشی آلپورت به آن اشاره شده است. به منظور تعیین پایایی، فرمول اسکات مورد استفاده قرار گرفت. برای بررسی پایایی ده درصد از کل محتوای کتاب به همراه تعاریف مربوط به مؤلفه های ارزش ها و نشانگرهای مربوط به هر مؤلفه در اختیار داور دوم جهت کدگذاری مجدد قرار گرفت که میزان توافق به عنوان شاخصه ای از پایایی برابر با 90/0 مشاهده شد. نتایج: میانگین سنخ ارزشی نسبت به کل جملات از 879 جمله که در آن به ارزش پرداخته شده 1±5/146 و انحراف معیار 766/2 است. یافته ها نشان داد به ترتیب بیش ترین درصد، ارزش های اجتماعی 83/30 درصد (271 جمله)، مذهبی 43/23 درصد (206 جمله)، سیاسی 09/23 درصد (203 جمله)، نظری 35/10 درصد (91 جمله)، اقتصادی 55/9 درصد (84 جمله) و زیباشناختی با فراوانی 73/2 درصد (24 جمله) است. نتیجه گیری: ارزش های اجتماعی در این کتاب بیش تر مطرح شده و ارزش های زیباشناختی کم تر مد نظر قرار گرفته است. لذا پیشنهاد می شود با توجه به اهمیت موضوع، محتوای کتاب مورد نظر، بازبینی شود و حیطه های نظری، اقتصادی و زیباشناختی بیش تر مورد توجه قرار گیرند و با رعایت اصول سازمان دهی محتوا، اصل توازن رعایت شود.